TÓM TẮT ĐIỂM MỚI CỦA LUẬN ÁN
Họ và tên nghiên cứu sinh: Trầm Bích Lộc
Mã nghiên cứu sinh: 010121160011
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng, mã ngành 9.34.02.01
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Ngân hàng TP.HCM
Tên đề tài luận án: Tác động của sự phát triển thị trường tài chính đến cấu trúc vốn doanh nghiệp niêm yết trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN
Lược khảo cơ sở lý thuyết và nghiên cứu thực nghiệm cho thấy đã có rất nhiều công trình nghiên cứu về các yếu tố tác động đến cấu trúc vốn, song mỗi công trình lại nghiên cứu một khía cạnh khác nhau, chủ yếu tập trung xem xét tác động của các yếu tố nội tại doanh nghiệp, vĩ mô nền kinh tế, sự phát triển tài chính nói chung hoặc sự tác động của hệ thống pháp luật đến cấu trúc vốn; và rất ít nghiên cứu chỉ tập trung xem xét tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn. Điển hình, có 7/23 công trình với mục tiêu chính là nghiên cứu tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn doanh nghiệp; gồm nghiên cứu thực nghiệm của: Demirguc-Kunt và Maksimovic (1996), Agarwal và Mohtadi (2004), Bokpin (2010), Le và Ooi (2012), Masoud (2013), Le (2017) và Yadav và ctg (2019). Trong đó, nghiên cứu của Agarwal và Mohtadi (2004) không có biến đặc điểm doanh nghiệp trong khi cấu trúc vốn doanh nghiệp sẽ bị tác động rất lớn bởi đặc điểm doanh nghiệp nên việc thiếu nhóm biến này với vai trò là biến kiểm soát có thể khiến kết quả nghiên cứu bị sai lệch, Le và Ooi (2012) chỉ nghiên cứu doanh nghiệp trong ngành bất động sản nên không cung cấp được cái nhìn tổng quan. Đa phần các nghiên cứu đều không có biến đại diện ngành, trong khi đây là một trong những yếu tố tác động rất lớn đến cấu trúc vốn doanh nghiệp. Bên cạnh đó, các biến đại diện cho sự phát triển TTTC vẫn còn rất nhiều sự khác biệt dẫn đến kết quả nghiên cứu chưa thật sự thống nhất. Đồng thời, tất cả các nghiên cứu chỉ sử dụng từng biến đơn lẻ để đánh giá sự phát triển TTTC và chưa xem xét dưới nhiều khía cạnh khác nhau nên chưa cung cấp được cái nhìn tổng quan. Chính vì vậy, đề tài sẽ sử dụng các chỉ số phát triển TTTC của IMF dưới cả 3 khía cạnh (khả năng tiếp cận, độ sâu và tính hiệu quả) và chỉ số tổng hợp để xem xét tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn. Đồng thời, sự phát triển TTTC sẽ được tách thành sự phát triển thị trường cổ phiếu và sự phát triển thị trường trái phiếu để xem tác động riêng rẽ của mỗi thị trường đến cấu trúc vốn. Bên cạnh đó, một số nghiên cứu trước cho rằng sự phát triển TTTC phụ thuộc vào chất lượng thể chế quốc gia, do đó sau khi kiểm soát yếu tố này thì rất có thể sự phát triển TTTC sẽ không tác động đến các quyết định tài chính của doanh nghiệp (Kirch và Terra, 2012; Tresierra và Reyes, 2018). Do đó, mẫu nghiên cứu cũng được tách ra dựa trên chất lượng thể chế để có cái nhìn tổng quát hơn.
Thêm vào đó, mẫu nghiên cứu cũng là điểm mới của đề tài. Cụ thể, lược khảo các nghiên cứu trước cho thấy hầu hết các nghiên cứu đều không bao gồm dữ liệu của Việt Nam, còn đối với 4 nghiên cứu có dữ liệu Việt Nam thì lại là nghiên cứu chỉ tại 1 quốc gia đơn lẻ. Trong khi đó, mục tiêu nghiên cứu là muốn xem xét tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn, nên việc giới hạn dữ liệu tại 1 quốc gia sẽ làm cho các biến đại diện cho sự phát triển TTTC là đồng nhất cho tất cả các quan sát trong mẫu; điều này dẫn đến rất khó thấy được tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn. Còn đối với các nghiên cứu đa quốc gia thì không nghiên cứu nào bao gồm dữ liệu của Việt Nam, và cũng không có nghiên cứu nào nghiên cứu riêng về 5 quốc gia trong khối AEC (gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam). Trong khi đó, 5 quốc gia trên đã hợp lại tạo thành sàn giao dịch ASEAN vào năm 2011 để thúc đẩy tăng trưởng thị trường vốn các nước; và AEC được chính thức thành lập vào cuối năm 2015 nhằm tạo ra một thị trường và cơ sở sản xuất duy nhất. Bên cạnh đó, trong số các quốc gia thực hiện cải cách tài chính, các nền kinh tế ASEAN-5 (gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Singapore) là những nền kinh tế nổi tiếng nhất. Một số học giả cho rằng cuộc khủng hoảng 1997–1998 của nền kinh tế châu Á là một hệ quả không may mắn của hệ thống tài chính trong nước hoạt động yếu kém. Khủng hoảng tài chính đã khiến các nền kinh tế của Châu Á rơi vào tình trạng suy sụp kinh tế, và cho đến năm 2004, các nền kinh tế này vẫn chưa phục hồi vì tốc độ tăng trưởng vẫn thấp hơn tốc độ trước cuộc khủng hoảng tài chính (Malarvizhi và ctg, 2019). Bên cạnh đó, mức độ phát triển của 5 quốc gia trong khối cũng có rất nhiều khác biệt xét về thu nhập bình quân đầu người, thị trường vốn và cả thị trường tiền tệ; trong đó Việt Nam là nước có xếp hạng gần như thấp nhất. Cụ thể, nếu phân loại các nước dựa trên thu nhập bình quân đầu người trong giai đoạn 2010 – 2020 theo tiêu chí của Ngân hàng Thế Giới thì ba nước (Malaysia, Thái Lan và Indonesia) là nước có thu nhập trung bình cao, và hai nước (Philippines và Việt Nam) có thu nhập trung bình thấp; còn theo tiêu chí phân loại TTCK của FTSE Russel thì hai nước (Malaysia và Thái Lan) là thị trường mới nổi loại 1, hai nước (Indonesia và Philippines) là thị trường mới nổi loại 2, và Việt Nam là thị trường cận biên. Song, các cơ quan quản lý Việt Nam đang nỗ lực xây dựng các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành Luật Chứng khoán (sửa đổi), trong đó có những nội dung đáp ứng tiêu chí nâng hạng thị trường và Việt Nam đang kỳ vọng sẽ được FTSE Russell nâng hạng vào tháng 9/2021, còn MSCI thêm vào danh sách theo dõi nâng hạng từ năm 2022 (Trần Vũ Cường, 2020). Chính vì vậy, việc xem xét tác động của sự phát triển TTTC đến cấu trúc vốn tại 5 quốc gia đang phát triển trong AEC giai đoạn 2010-2020 sẽ cho kết quả nghiên cứu đáng tin cậy hơn, và có thể sẽ cung cấp rất nhiều hàm ý chính sách cho Việt Nam.
Nói một cách tổng quát, đề tài sẽ tập trung xem xét nhiều khía cạnh khác nhau của sự phát triển TTTC nhằm lấp đầy khoảng trống cho các nước trong khối ASEAN, bổ sung thêm bằng chứng thực nghiệm về cấu trúc vốn tại các nước đang phát triển. Đồng thời, việc đưa chất lượng thể chế quốc gia vào xem xét sẽ cho kết quả nghiên cứu đáng tin cậy và cung cấp cái nhìn toàn diện hơn.
