MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Thoát nước mưa Thành phố Hà Nội là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu để đảm bảo ổn định và phát triển hạ tầng kỹ thuật trong công cuộc xây dựng đất nước. Xác định cường độ mưa tính toán đóng vai trò rất quan trọng trong việc tính toán lưu lượng mưa thiết kế, phục vụ có hiệu quả cho công tác thiết kế hệ thống tiêu thoát nước mưa đô thị nói chung và thành phố Hà Nội nói riêng.
Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại liên quan đến xác định cường độ mưa tính toán có thể kể đến như: (i) Công thức tính toán cường độ mưa được thiết lập thông qua các biến là chu kỳ lặp lại (P) và thời gian mưa (t). Trong thời gian qua, số lượng các trạm đo mưa và hầu hết các trạm khí tượng đều quan trắc bằng máy tự ghi nhưng việc chỉnh lý và tổng hợp số liệu lượng mưa ngày lớn nhất hàng năm và cường độ mưa lớn nhất trung bình các thời đoạn tại các trạm khí tượng và đo mưa gần như chưa được thực hiện. (ii) Việc lựa chọn phân bố xác suất để thiết lập mối quan hệ cường độ mưa- thời gian – tần suất (IDF) trong công thức tính toán cường độ mưa thường được mặc định bởi một vài phân phối có sẵn. (iii) Công thức tính lưu lượng mưa trong TCVN 7957 áp dụng công thức cường độ mưa theo phương pháp cường độ giới hạn, phương pháp này có sai số lớn hơn nhiều so với thực tế. (iv) Đối với các công thức hiện có, đa phần các nhà nghiên cứu hiện nay đang ứng dụng dạng công thức của Liên Xô cũ với các thông số của công thức được tính toán dựa trên phương pháp ước lượng số liệu đo mưa trong khoảng dưới 20 năm, có nơi dưới 10 năm là hạn chế so với độ dài thông thường của chuỗi số liệu (20-30 năm) để nắm bắt được các chu kỳ nền trong đặc trưng biến đổi lượng mưa. Ngoài ra, các hằng số khí hậu trong công thức cường độ mưa được thiết lập dựa trên bộ số liệu từ những năm 80 của thế kỷ XX không còn phù hợp với thực trạng thoát nước hiện nay, khi những trận mưa thời đoạn ngắn với cường độ lớn xuất hiện ngày càng nhiều.
Trong bối cảnh thành phố Hà Nội có nhiều biến động như hiện nay về cơ sở hạ tầng, mặt đệm và lượng mưa, cần có những nghiên cứu về cường độ mưa vừa mang tính kế thừa, vừa cập nhật những điều kiện mới nhằm tăng cường độ tin cậy, tính chính xác và giá trị thực tiễn để phục vụ công tác quy hoạch, thiết kế thoát nước mưa đô thị, phù hợp với các mục tiêu về hạ tầng trong Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Với những phân tích nêu trên, đề tài “Xác định cường độ mưa tính toán trong thiết kế thoát nước mưa thành phố Hà Nội” có tính cấp thiết và giá trị thực tiễn cao.
