TRANG THÔNG TIN VỀ LUẬN ÁN
Tên luận án: “Nghiên cứu biến dị di truyền của việc lai và ghép các giống ớt dựa vào đặc tính nông học và dấu phân tử DNA”.
Chuyên ngành: Công nghệ sinh học
Mã ngành: 62420201
Họ tên nghiên cứu sinh: Trần Ngọc Chi
Người hướng dẫn chính: PGS.TS. Trương Trọng Ngôn
Cơ sở đào tạo: Trường Đại học Cần Thơ.
1. Tóm tắt nội dung luận án
Ớt là một loại gia vị quan trọng trong bữa ăn của con người và là nguồn xuất khẩu lớn của nước ta. Nguồn giống ớt hiện nay chủ yếu là các giống F1 nhập nội phụ thuộc vào thị trường giống nước ngoài và có giá thành cao. Vì vậy việc nghiên cứu và sản xuất giống nội địa là việc làm cần thiết. Trong các phương pháp chọn tạo giống ớt thì phương pháp lai và ghép là 2 phương pháp phổ biến được sử dụng lâu đời. Vì vậy đề tài sử dụng 2 phương pháp này nhằm nghiên cứu xác định sự thay đổi di truyền khi lai và ghép giữa 3 giống ớt có kiểu hình khác biệt nhau cụ thể như sau: ghép giữa Sừng với Hiểm và Hiểm với Cà ở những độ tuổi và độ dài gốc ghép khác nhau (50 ngày: 15 và 20 cm, 60 ngày: 20 và 25 cm, 70 ngày: 25 và 30 cm); lai giữa 2 cặp giống ớt Sừng với Hiểm và Sừng với Cà khảo sát thể hệ lai F1. Kết quả đối với ghép đã nhận thấy được sự ảnh hưởng của gốc ghép lên cành ghép đối với cặp ghép Sừng-Hiểm có sự thay đổi về màu bao phấn, dạng lá và thay đổi làm tăng kích thước cũng như khối lượng trái của cây ghép cao hơn cành ghép ở các độ tuổi 60 ngày 20 cm, 25cm và 70 ngày 25 cm, tuy nhiên về hình dạng trái không có sự thay đổi; cặp Hiểm-Sừng có sự thay đổi màu bao phấn, dạng lá và dạng trái thiên về giống Sừng. Tương tự cặp ghép Cà và Hiểm cũng nhận thấy có sự thay đổi trên màu bao phấn, dạng lá và dạng trái thì cũng phần lớn thiên về giống với cành ghép, tuy nhiên các tính trạng số lượng trên trái có sự vượt trội hơn cành ghép ở một số nghiệm thức. Kết quả khảo sát dựa trên các cặp mồi SSR liên kết tính trạng trái không nhận thấy sự thay đổi giữa các nghiệm thức ghép và với gốc và cành ghép; đối với vùng gen CaOvate nhận thấy các cây ghép đều thiên về giống với cành ghép. Kết quả lai thuận nghịch thu được các thế hệ lai F1 như sau: lai giữa Sừng và Hiểm đều có hoa có màu bao phấn trung gian giưa cha và mẹ, lá đều thiên về giống với cây Sừng và trái cũng có dạng trái cũng như hướng trái chỉ địa thiên về giống với cây Sưng ở cả 2 phép lai; lai giữa Sừng và Cà đều có dạng hoa giống với Sừng nhưng màu bao phấn vàng giống như Cà ở cả 2 phép lai, về lá cặp Sừng-Cà giống Sừng nhưng cặp Cà-Sừng lại giống Cà, về dạng trái 2 phép lai giống nhau khi lai giữa Sừng thon dài và Cà tròn thu trái F1 có dạng trung gian và đều có hướng chỉ địa giống như ớt Sừng. .
2. Những kết quả mới của luận án
Luận án tiến hành ghép các giống ớt có đặc điểm hình thái khác nhau ở độ tuổi lớn và độ dài gốc ghép cao để tạo ra sự sự ảnh hưởng di truyền từ gốc ghép lên cành ghép.
Khảo sát sự thay đổi di truyền của cây ghép dựa trên kiểu hình và kiểu gen bằng cách dựa vào các dấu phân tử SSR liên kết chặt với gen quy định tính trạng trái đồng thời giải trình tự vùng gen quy định hình dạng trái CaOvate để xem xét sự thay đổi về mặt kiểu gen. Kết quả nhận thấy ở tính trạng trái không có sự thay đổi nhiều về kiểu hình và kiểu gen so với cành ghép, nhưng ở tính trạng hoa có sự thay đổi đáng kể. Khảo sát được sự thay đổi của cây lai F1 so với cha mẹ dựa trên kiểu hình và kiểu gen.
3. Khả năng ứng dụng trong thực tiễn, các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
– Khả năng ứng dụng trong thực tiễn
Kết quả nghiên cứu cung cấp cơ sở cho việc sử dụng phương pháp ghép trong chọn giống ớt tại độ tuổi và chiều dài gốc ghép lớn.
– Các vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu
Thực hiện khảo sát ghép ở những độ tuổi và độ dài gốc ghép khác. Cần khảo sát sự thay đổi di truyền của việc ghép trên các vùng gen khác như gen quy định màu bao phấn, quy định dạng lá.
