MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của luận án
Vùng đồng bằng sông hồng (ĐBSH) có khoảng 3.421 hệ thống tưới tiêu bằng động lực quy mô nhỏ có công suất dưới 1000m³/h (HTT) nhưng cấp nước tưới cho phần lớn diện tích sản xuất nông nghiệp. Các HTT được quản lý vận hành (QLVH) bởi các tổ QLVH của tổ chức khai thác công trình thủy lợi (CTTL) của nhà nước và được nhà nước hỗ trợ kinh phí QLVH. Do nguồn kinh phí và năng lực quản lý còn hạn nên hiệu quả QLVH chưa được như kỳ vọng, HTT có nguy cơ xuống cấp nên các tổ chức khai thác đang cần có những giải pháp, hướng dẫn phân bổ, sử dụng nguồn kinh phí hiệu quả và nhà nước cần có chính sách hỗ trợ, sử dụng hiệu quả hơn ngân sách hỗ trợ. Mặt khác, chuyển đổi sang cơ chế thị trường đòi hỏi các tổ chức khai thác nâng cao tính tự chủ tài chính và người dùng nước phải trả tiền nên cần thiết có cơ cấu chi phí (CCCP) hiệu quả, làm căn cứ để thực hiện các chính sách đổi mới quản lý tưới một cách tối ưu nhất.
Thực tế hiện nay các đánh giá hiệu quả QLVH mới chỉ dựa vào phương pháp thông thường, bằng các chỉ tiêu kỹ thuật nhưng chưa chỉ ra được nguyên nhân và giải pháp mang tính định lượng. Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu là hao phí, chi phí đầu vào và diện tích tưới của HTT và áp dụng phương pháp màng bao dữ liệu (DEA) phân tích, xác định chỉ số hiệu quả QLVH, CCCP hiệu quả. Trên cơ sở đó xem xét tác động khi áp dụng CCCP hiệu quả trong phân bổ chi phí ở cả về khía cạnh kỹ thuật và kinh tế đến hiệu quả QLVH. Trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp nâng cao hiệu quả QLVH và bền vững công trình. Do vậy “Nghiên cứu tác động của phân bổ chi phí quản lý vận hành đến hiệu quả quản lý các hệ thống tưới bằng động lực quy mô nhỏ” có nhiều ý nghĩa khoa học và thực tiễn làm cơ sở đề xuất giải pháp phân bồ sử dụng và hỗ trợ kinh phí cho QLVH các HTT.
