MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Bản đồ địa hình tỷ lệ lớn biểu diễn đầy đủ và chính xác bề mặt trái đất và là tài liệu quan trọng sử dụng trong nhiều lĩnh vực. Ở Việt Nam bản đồ địa hình tỷ lệ lớn thường được thành lập bằng phương pháp đo đạc trực tiếp, phương pháp này mất nhiều thời gian, công sức, chi phí cao và phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và đôi khi không khả thi ở những khu vực khó tiếp cận. Đặc biệt, với những khu vực có địa hình khó khăn, phức tạp, sử dụng công nghệ truyền thống có nguy cơ gây mất an toàn cho người lao động. Ngày nay, hệ thống định vị vệ tinh toàn cầu GNSS (Global Navigation Satellite System) đã và đang trở thành một công nghệ quan trọng, được ứng dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là khảo sát, thành lập bản đồ. Việc ứng dụng GNSS trong khảo sát địa hình đem lại độ chính xác cao và tiết kiệm thời gian, nhân lực và chi phí.
Hệ thống các trạm tham chiếu liên tục CORS (Continuously Operating Reference Station) với những giải pháp mới, hướng tới việc mở rộng khai thác các ứng dụng của hệ thống đầy tiềm năng này. Những vấn đề trước đây bị hạn chế thì hiện nay đã hoàn toàn được giải quyết. Ở nước ta, từ đầu những năm 90 đã ứng dụng công nghệ GNSS vào công tác đo đạc, thành lập mạng lưới tọa độ trắc địa cơ bản, lưới trắc địa biển và một số công việc khác.
Công nghệ máy bay không người lái UAV (Unmanned Aerial Vehicles) là một trong những giải pháp thành lập bản đồ địa hình tỷ lệ lớn đã được phát triển với ưu điểm giá thành thấp, thu thập và xử lý dữ liệu nhanh, tiện dụng, độ chính xác cao và an toàn hơn so với các phương pháp đo vẽ trực tiếp. Phương pháp này có thể thực hiện trên nhiều loại địa hình khác nhau, hoạt động ổn định trong nhiều điều kiện môi trường, dữ liệu thu thập có độ chính xác và độ tin cậy cao. Tuy nhiên, công nghệ UAV sẽ không thể thực hiện được tại các khu vực địa hình có địa vật bị che khuất. Vì vậy, trong trường hợp này cần phải sử dụng thêm thiết bị truyền thống như máy toàn đạc điện tử để bổ sung dữ liệu ở những vị trí bị che khuất. Phương pháp đo vẽ bản đồ địa hình tỷ lệ lớn từ dữ liệu ảnh trong trường hợp địa hình bị che khuất cũng chưa được giải quyết triệt để. Bên cạnh đó, công nghệ LiDAR có thể thực hiện được việc tách bỏ lớp phủ thực vật nhưng thiết bị và công nghệ có giá thành cao nên chưa thực hiện được đại trà đối với các đơn vị sản xuất.
